GENEL KULLANIM BİLGİLERİ
Hotmelt laminasyon filmleri ve webleri tutunabildikleri her tür yüzeyle irtibat kurabilmekte, bu sayede de laminasyon işlemini tamamlayabilmektedirler. Bu bağlamda laminasyon işlemine başlamadan önce dikkat edilmesi gereken temel husus lamine edilmek istenen ürünlerin yüzeyinde uygulanacak olan yapışkanın yüzeye nüfuz etmesini engelleyecek herhangi bir ön işlem olup olmadığıdır. Bu ön işlemler kumaşın sabitleme işlemi öncesi gergili kurutucunun önünde fularda verilen yumuşatma amaçlı makro silikonlar, boyama işlemi esnasında boya kazanında, yumuşatma amaçlı verilen silikon uygulamaları, yine gergili kurutucu önünde fularda, su, yağ iticilik için verilen Fluorocarbon veya PTFE (politetrafluoretilen) uygulamaları olabilir.
Bu tür yüzeye verilen kimyasal uygulamaları yüzey gerilimini yükseltmektedirler. Özellikle su iticilik uygulamalarında yüzey gerilimi çok fazla artmakta ve de hotmelt yapışkanların yüzeye tutunmaları engellenmektedir. Bu tür durumlarda deneme yapılmak kaydıyla PA ve PES web ile laminasyonda özellikle döşemelik kumaşlarda belli bir noktaya kadar performans alınabilmektedir. Fakat laminasyon işleminin tam performanslı olarak yapılabilmesi için yüzeyde hiçbir kimyasal yüzey işleminin bulunmaması tercih edilmelidir.
Bunlara ilave olarak lamine edilecek yüzeylerin ısıl dayanımları da büyük önem arz etmektedir. Hotmelt laminasyon filmlerinin ve weblerinin temel çalışma prensibi lamine edilecek iki yüzeyin arasında kalan hotmelt laminasyon filmine sıcaklık uygulamak ve ardından baskı ile iki yüzeyi birbirine bağlamaktır. Bu noktada uygulanacak sıcaklık ve basınç çok büyük önem kazanmaktadır. Lamine edilecek ürünlerden biri veya ikisi yüksek sıcaklara karşı hassasiyet gösteriyorsa bu durumda laminasyon makinesinin sıcaklıkları düşük tutulmalıdır. Tabii bu durumda hotmelt laminasyon filminin erimesi için gerekli olan enerjinin filme aktarılması gerekmektedir. Bunun için de laminasyon makinesinin hızı düşürülebilir. Fakat laminasyon filminin veya webinin erime sıcaklığının altında kalınırsa filmi veya webi eritmek için gerekli enerji verilemeyebilir.
- Öncelikle laminasyon makinesi laminasyon filmi veya webinin erime sıcaklığının 20- 25C üzerinde sıcaklığa getirilebilir.
- Erime sıcaklığı:
- EVA.100F için 100C,
- EVA.200F için 110C,
- PES.300WT hotmelt web için 125-130C
- PA.200WT hotmelt web için 135C civarındadır.
- Bunun akabinde laminasyon işlemine laminasyon makinesinin çalışma hızı 1-2 m/d gibi düşük çalışma hızlarında başlanır.
- Çıkışta elde edilen filmin erime seviyesine göre ve laminasyon kuvvetine göre makine sıcaklıkları ve makine çalışma hızı parametreleri değiştirilebilir.
- İyi bir laminasyon işlemi için, laminasyon mukavemetinin kontrol ederken delaminasyon işlemi esnasında arada kullanılan hotmelt filmin veya webin tam olarak eridiği ve de her iki yüzeye eşit derecede yapışarak ayrıldığı gözlemlenmelidir.
- Eğer arada kalan film veya web erimemişse, yeterince sıcaklık ve enerji uygulanmamış demektir.
- Eğer delaminasyon işlemi esnasında film sadece tek yüzeye tutunduğu gözlemleniyorsa, filmin veya webin tutunmadığı yüzeyde kimyasal yüzey işlemi olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Eğer delaminasyon işlemi esnasında kumaşın belli bir bölgesinde (örneğin kenardan 50 cm içeride, 20 cm eninde bir bölgede) laminasyon kuvveti düşükse bu durumda bu noktada makinenin sıcak silindirinin sıcaklığı kontrol edilmelidir. Bununla birlikte homojen bir laminasyon efekti elde edebilmek için laminasyon makinesinin sıcaklığının tüm ende eşit olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Bu sebeple hotmelt film veya hotmelt web laminasyon işlemi için tercihen kızgın yağ ısıtmalı sistemler tercih edilmelidir.
- Laminasyon istenen seviyede ise ve de lamine edilecek kumaşlar yüksek sıcaklıklarda yapılacak çalışmalara dayanıklı ise, bu durumda makine çalışma sıcaklıkları artırılabilir ve de makine çalışma hızı da yükseltilerek yüksek üretim elde edilebilir..
- Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta çalışma sıcaklıklarındaki farklılıklardır. Uygulanması gereken sıcaklık lamine edilecek yüzeylerin arasında kalan hotmelt film veya webe direk uygulanması gereken sıcaklıktır.
- Laminasyon makinelerinin kontrol panelinde görülen sıcaklıklar ise genelde makinenin sıcak silindirinin iç kısmında bulunan sıcaklık sensörünün ölçtüğü sıcaklıktır.
- Genelde bu sensörün ölçtüğü sıcaklık ile sıcak silindirin yüzey sıcaklığı arasında 15- 20C farklılık olmaktadır. Bu fark makineden makineye değişiklik gösterebilir.
- Buna ilaveten lamine edilecek yüzeylerin de oluşturduğu belli bir ısıl izolasyon değeri bulunmaktadır ve de bu değer, lamine edilecek kumaşların kalınlığına bağlı olarak değişmektedir.
- Burada oluşan sıcaklık farkının da 10-15C arasında olacağı varsayılabilir. Fakat bu sıcaklık farkının daha kalın kumaşlarda daha fazla olacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
- Bununla birlikte laminasyon işlemi esnasında lamine edilen kumaşlarla birlikte laminasyon makinesinin çalışma sıcaklıklarında düşüş gözleniyorsa, makine hızı da buna paralel olarak düşürülmelidir. Aksi takdirde sıcaklıkların düştüğü bu bölümde laminasyon daha zayıf olabilir.